दिल्ली सरकारला आपल्या शाळेतील शिक्षकांना प्रशिक्षणासाठी फिनलँडला पाठवायचे आहे. दिल्लीचे उपमुख्यमंत्री आणि शिक्षण मंत्री मनीष सिसोदिया यांनी सांगितले की, यासाठी संपूर्ण रोडमॅप तयार करण्यात आला आहे. दिल्लीतील सरकारी शाळांमधून ३० शिक्षकांची निवड करण्यात आली. त्याला शिक्षक प्रशिक्षणासाठी फिनलँडला पाठवण्याची तयारीही करण्यात आली होती . मात्र जेव्हा हा प्रस्ताव दिल्लीचे उपराज्यपाल व्हीके सक्सेना यांच्याकडे मंजुरीसाठी पाठवण्यात आला तेव्हा त्यांनी तो फेटाळून लावला. दिल्ली एलजीचे म्हणणे आहे की त्याचे प्रशिक्षण भारतातच होऊ शकते. मग फिनलंडला जाण्याची काय गरज?
थापि, दिल्ली राजभवनाने एक निवेदन जारी केले आहे की ‘एलजीने प्राथमिक प्रभारी शिक्षकांना प्रशिक्षणासाठी फिनलँडला पाठवण्याचा कोणताही प्रस्ताव नाकारलेला नाही. दिशाभूल करणारी विधाने केली जात आहेत.
The LG has not rejected the proposal of training program for Primary-in-charges in Finland. Any statement on the contrary is misleading and mischeviously motivated.
— Raj Niwas Delhi 🇮🇳 (@RajNiwasDelhi) January 13, 2023
दिल्ली सरकार आणि एलजी यांच्यात पुन्हा एकदा तणाव निर्माण झाला आहे. पण प्रश्न असा आहे की फिनलंडच्या शिक्षण व्यवस्थेत असे काय विशेष आहे की दिल्ली सरकार आपल्या शिक्षकांना तिथे पाठवू इच्छिते? वास्तविक, फिनलंड शालेय शिक्षण प्रणाली जगातील सर्वोत्तम मानली जाते. पण का? वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमच्या मते, याची १० कारणे आहेत.
फिनलंडची शिक्षण प्रणाली जगातील सर्वोत्तम का आहे?
- फिनलंडमधील मुलांवर परीक्षांचे ओझे नसते. हायस्कूलच्या शेवटी एकच परीक्षा असते – राष्ट्रीय मॅट्रिक परीक्षा. तेही बंधनकारक नाही. शिक्षक प्रत्येक मुलाला वैयक्तिक आधारावर ग्रेड देते.
- फिन्निश शिक्षण मंत्रालयाचे संचालक पासी सालबर्ग म्हणतात की फिनलंडमध्ये शिक्षकांसाठी जबाबदारी नावाची कोणतीही गोष्ट नाही. कारण जबाबदारी कमी झाली की जबाबदारी येते. येथे शाळेतील शिक्षक होण्यासाठीचे निकष अतिशय कठीण आहेत. प्रत्येक शिक्षकासाठी पदव्युत्तर पदवी आवश्यक आहे. या व्यवसायात येण्यासाठी त्यांना अत्यंत खडतर निवड प्रक्रियेतून जावे लागते. तरीही एखादा शिक्षक योग्य पद्धतीने काम करत नसेल, तर त्याबाबत काही करण्याची जबाबदारी मुख्याध्यापकांची आहे.
- सालबर्ग एका लेखकाचे नाव घेतात आणि म्हणतात ‘खरे विजेते स्पर्धा करत नाहीत.’ या वृत्तीने फिनलंडला जगातील शिक्षण व्यवस्थेत अव्वल स्थानावर आणले आहे.येथील शिक्षण व्यवस्था गुणवत्तेवर आधारित नाही. कोणतीही उच्च शाळा नाही किंवा सर्वोच्च शिक्षकांची यादी येथे नाही. स्पर्धेऐवजी फिनलंड सहकार्याच्या तत्त्वावर चालतो.
- फिनिश शाळांचे प्राधान्य मुलांना गणित, विज्ञान या विषयात उच्च गुण देणे नाही. ते विद्यार्थ्यांसाठी आनंदी, निरोगी आणि सुसंवादी शिक्षण वातावरण ठेवण्यावर अधिक लक्ष केंद्रित करतात. येथे सामाजिक विषमता संतुलित करण्यासाठी शिक्षणाचा वापर केला जातो. शाळेत प्रत्येक विद्यार्थ्याला मोफत जेवण मिळते. आरोग्य सेवा, मानसशास्त्रीय समुपदेशन आणि वैयक्तिक मार्गदर्शन केले जाते.
- फिनलंडमध्ये मुलाचे शाळा सुरू करण्याचे वय ७ वर्षे आहे. जेणेकरून ते लहानपणापासूनच अभ्यासात अडकू नयेत. येथे केवळ ९ वर्षे शालेय शिक्षण सक्तीचे आहे. ९वी नंतर (वय १६ वर्षे) अभ्यास त्यांच्यासाठी ऐच्छिक होतो. जेणेकरून मुलांवर कोणतेही सामाजिक नियम लादले जाणार नाहीत.
- फिनलँड उच्च माध्यमिक स्तरापासून तीन वर्षांचे कार्यक्रम ऑफर करते. यादरम्यान व्यावसायिक अभ्यासक्रमांचाही पर्याय उपलब्ध आहे. विद्यार्थी त्यांच्या आवडीचा अभ्यासक्रम निवडू शकतात. त्यांना विद्यापीठात जायचे नसेल, तर व्यावसायिक अभ्यासक्रम करून पुढे जाऊ शकतात. जेणेकरून विनाकारण, अनिच्छेने महाविद्यालयात जाऊन पदवी मिळवण्यात त्यांचा वेळ वाया जाणार नाही.
- फिनलंडमधील शाळा सकाळी ९ ते ९.४५ दरम्यान सुरू होतात आणि दुपारी २ ते २.४५ दरम्यान बंद होतात. कारण- संशोधनातून असे दिसून आले आहे की सकाळी लवकर उठणे आणि शाळेत जाणे विद्यार्थ्यांच्या आरोग्यासाठी आणि विकासासाठी चांगले नाही. त्यांचे तास लांब आहेत आणि एक आणि दुसर्‍या तासात चांगला लांब ब्रेक देखील उपलब्ध आहे. जेणेकरून ते फक्त एका विषयात अडकून दुसऱ्या विषयात अडकणार नाहीत आणि त्यांचा सर्वांगीण विकास होऊ शकेल.
- फिनलँड शाळांमध्ये वर्गात कमी विद्यार्थी असतात. खचाखच भरलेल्या सभागृहात शिक्षकांना शिकवावे लागत नाही. विद्यार्थी एकाच शिक्षकाकडे किमान ६ वर्षे अभ्यास करतात. शिक्षक पुन्हा पुन्हा बदलत नाहीत. यामुळे शिक्षक प्रत्येक मुलाकडे पूर्ण लक्ष देऊ शकतात.
- फिनिश शाळा आरामदायी वातावरणावर भर देतात. विद्यार्थ्यांना दिवसातून मोजकेच तास घ्यावे लागतात. दुपारच्या जेवणाचा, अभ्यासेतर कार्यक्रमाचा आनंद घेण्यासाठी आणि आराम करण्यासाठी अधिक वेळ मिळवा. दिवसभरात अनेक वेळा १५ ते २० मिनिटांचा ब्रेक असतो.
- OECD च्या अहवालानुसार, जगात सर्वात कमी गृहपाठ फिनलंडमध्ये दिला जातो. त्यांना एवढाच गृहपाठ मिळतो जो ते घरी परतल्यानंतर अर्ध्या तासात पूर्ण करू शकतात. फिनिश विद्यार्थ्यांसाठी शिकवणी आवश्यक नाही. अशाप्रकारे, मुलांचे शालेय जीवन संतुलन चांगले राहते आणि त्यांना अनावश्यक तणावाचा सामना करावा लागत नाही.
हे ही वाचा:
U-19 World Cup भारताच्या अंडर-१९ महिला संघात चांगली कामगिरी करण्याची क्षमता आहे – सचिन तेंडुलकर
एमपीएससी विद्यार्थ्यांच्या आंदोलनाला काँग्रेसने दिला पाठिंबा
