Ganeshotsav 2024: अष्टविनायकांपैकी एक असलेला लेण्याद्री, ज्याला श्री गिरिजात्मजा (Lenyadri Shri Girijatmaja) म्हणूनही ओळखले जाते. हे महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर (Pune- Junnar) तालुक्यात स्थित एक पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे. हे आठ अष्टविनायक मंदिरांपैकी एक आहे, जे भगवान गणेशाला समर्पित आहे. लेण्याद्री गिरिजात्मजा त्याच्या ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक महत्त्वासाठी प्रसिद्ध आहे.
लेण्याद्री हिरव्यागार डोंगरांनी वेढलेल्या सुंदर दरीत वसलेले स्थळ आहे. पुण्यापासून सुमारे ९० किमी अंतरावर आहे. हे मंदिर डोंगरावर बांधलेले असून सुमारे २८३ पायऱ्या चढून प्रवेश करता येतो. ” लेण्याद्री” हे नाव “लेना” म्हणजे पर्वत आणि “आद्री” म्हणजे निवासस्थान या मराठी शब्दांवरून ठेवण्यात आले आहे.
मंदिराची वैशिष्ट्ये
मंदिराची स्थापत्य कला प्राचीन भारतीय शैलींचे मिश्रित आहे. मंदिराच्या भिंतींना सुशोभित केलेले गुंतागुंतीचे कोरीवकाम आणि शिल्पे आहेत. गर्भगृहात भगवान गणेशाची एक सुंदर मूर्ती आहे, ज्याला गिरिजात्मजा असेही म्हणतात. जी स्वयं-प्रकट असल्याचे मानले जाते. मूर्तीला गळ्यात साप घातला आहे, जो आध्यात्मिक प्रबोधनाचे प्रतीक आहे.
हे मंदिर त्याच्या आश्चर्यकारक नैसर्गिक परिसरासाठी देखील प्रसिद्ध आहे. जे आजूबाजूच्या लँडस्केपची (Landscape) चित्तथरारक दृश्ये देतात. तसेच अनेक प्राचीन शिलालेख आणि शिल्पे आहेत, ज्यामुळे ती इतिहासप्रेमी आणि पुरातत्वशास्त्रज्ञांसाठी खजिनाच आहे.
अडचणी दूर करणारा म्हणून पूज्य असलेल्या श्रीगणेशाचा आशीर्वाद घेण्यासाठी भारतभरातून भाविक लेण्याद्रीला येतात. विशेषतः गणेश चतुर्थी उत्सवादरम्यान मंदिरात गर्दी पाहायला मिळते. जेव्हा हजारो भक्त भगवान गणेशाचा जन्म साजरा करण्यासाठी जमतात. लेण्याद्री श्री गिरिजात्मजा हे एक असे पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे ज्याचे आध्यात्मिक, सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक महत्त्व अधिक आहे. येथील रम्य नैसर्गिक परिसर, प्राचीन वास्तुकला आणि श्री गणेशाची पूज्य मूर्ती यामुळे भक्त आणि पर्यटकांसाठी एक आदर्श ठिकाण आहे.
हे ही वाचा:
Jal Jeevan Mission व Swachh Bharat Mission ची अंमलबजावणी करण्याच्या Gulabrao Patil यांच्या सूचना