अनंत चतुर्दशीचा सण मंगळवार, १७ सप्टेंबर २०२४ रोजी साजरा केला जाईल. धार्मिक आणि पौराणिक मान्यतेनुसार, या व्रताची पद्धत श्रीकृष्णाने सर्वप्रथम युधिष्ठिराला सांगितली, त्यानंतर पांडवांनी आपल्या कुटुंबासह हे व्रत पाळले आणि सर्व समस्यांपासून मुक्ती मिळाल्यानंतर त्यांनी आयुष्यभर राजसत्तेचा आनंद लुटला. त्यामुळे अनंत चतुर्दशी व्रत हे परंपरा आणि श्रद्धेचे प्रतीक मानले जाते.
जेव्हा द्रौपदीने दुर्योधनला आंधळ्यांचा मुलगा म्हटले –
एकदा युधिष्ठिराने राजसूय यज्ञ केला आणि यज्ञ मंडळाचे बांधकाम अतिशय अप्रतिम आणि नयनरम्य होते. यज्ञ मंडळ अशा प्रकारे बनवले होते की पाणी देखील जमिनीसारखे वाटेल आणि जमीन देखील पाण्यासारखी वाटेल. ते वर्तुळ बघून कोणाचीही फसवणूक होऊ शकली असती. दुर्योधन कुठूनतरी भटकत फिरत आला तेव्हा तोही चुकून यज्ञमंडळात पडला. यावर द्रौपदीने त्याला ‘आंधळ्यांचे आंधळे मूल’ म्हणत त्यांची खिल्ली उडवली. पण ही गोष्ट दुर्योधनाच्या मनात अडकली आणि त्याने बदला घेण्याचे ठरवले. बदला घेण्यासाठी त्याने युक्ती खेळली आणि पांडवांना जुगारात पराभूत केले. जुगारात पराभूत झाल्यानंतर पांडवांना १२ वर्षे वनवास भोगावा लागला. एकदा श्रीकृष्ण वनात आले. युधिष्ठिराने कृष्णाला या दुःखातून मुक्ती मिळण्यासाठी उपाय विचारला. तेव्हा श्रीकृष्णाने युधिष्ठिरला आपल्या कुटुंबासह अनंत चतुर्दशीचे व्रत करण्यास सांगितले. यासोबतच श्रीकृष्णाने त्यांना या व्रताबद्दल एक कथा सांगितली ती पुढीलप्रमाणे-
अनंत चतुर्दशी व्रत कथा –
प्राचीन काळी सुशीला नावाची एक मुलगी होती, तिचा विवाह कौंदिन्य ऋषीशी झाला होता. एकदा कौंडिल्या ऋषींनी पत्नीच्या डाव्या हाताला अनंत सूत्र बांधलेले पाहिले. हातात बांधलेला धागा पाहून आधी तो आश्चर्यचकित झाला आणि त्याने पत्नीला विचारले, “तू हा धागा माझ्या हातात बांधला आहेस का?” पत्नीने उत्तर दिले नाही, हे भगवान अनंतांचे पवित्र सूत्र आहे. पण ऋषी कौंडिण्यने आपल्या पत्नीच्या म्हणण्यावर विश्वास ठेवला नाही आणि अनंत सूत्राला शापित धागा मानून तो तोडला आणि आगीत टाकून नष्ट केला.
याचा परिणाम असा झाला की कौंदिन्य ऋषींची सर्व संपत्ती आणि संपत्ती नष्ट झाली आणि ते अत्यंत वाईट परिस्थितीत जीवन जगू लागले. त्याच्या दारिद्र्याचे कारण सांगताना त्याची पत्नी म्हणाली की त्याने देवाचे अनंत सूत्र नष्ट केले होते, त्याचा हा परिणाम आहे. मग कौंडिण्य ऋषींनी पश्चात्ताप करण्याचा निर्णय घेतला आणि ते जंगलात गेले. अनंत देव यांचा पत्ता ते सर्वांना विचारायचे. एके दिवशी भटकत असताना तो थकला आणि जमिनीवर पडला. कधी अनंत देवांचे दर्शन घेतले. देव कौंदिन्य ऋषींना म्हणाले, हे सर्व तुझ्या अपमानित अनंतसूत्राचे फळ आहे. याचे प्रायश्चित्त करायचे असेल तर चौदा वर्षे अखंड अनंत व्रत पाळावे लागेल. यानंतर तुमची नष्ट झालेली संपत्ती परत मिळेल. कौंदिन्य ऋषींनी तेच केले आणि आपली गमावलेली संपत्ती परत मिळविली. म्हणूनच असे म्हटले जाते की मनुष्य आपल्या भूतकाळातील दुष्कर्मांचे फळ दुःखाच्या रूपाने भोगतो. परंतु अनंत व्रताच्या प्रभावाने सर्व पापांचा नाश होऊन जीवनात सुख-शांती प्राप्त होते.
हे ही वाचा:
Follow Us
