मकर संक्रांत, सूर्याचा मकर राशीत प्रवेश करण्याचा सण केवळ भारतातच नाही तर जगातील अनेक देशांमध्ये उत्साहात साजरा केला जातो. पण, भारताबाहेरील अनेक ठिकाणी मकर संक्रांत मोठ्या थाटामाटात साजरी करतात. मकर संक्रांत सण जरी एक असला तरी वेगवेगळ्या प्रदेशात त्याची वेगवेगळी नावे आहेत. त्याला तामिळनाडूमध्ये पोंगल, गुजरातमध्ये उत्तरायण, पंजाबमध्ये माघी, आसाममध्ये बिहू आणि उत्तर प्रदेशमध्ये खिचडी म्हणतात. या सणाचे महत्त्व इतके आहे की हा सण भारताच्या आसपासच्या देशांमध्येही साजरा केला जातो. त्यामुळे आज आम्ही तुम्हाला अशाच काही पाच देशांबद्दल सांगणार आहोत जिथे संक्रांती मोठ्या प्रमाणात साजरी केली जाते.
नेपाळमध्ये माघे संक्रांती
हा सण नेपाळच्या सर्व प्रांतात वेगवेगळ्या नावांनी आणि चालीरीतींनी भक्तिभावाने आणि उत्साहाने साजरा केला जातो. इथे मकर संक्रांतीला थारू समाजात माघे-संक्रांती, सूर्योत्तरायण आणि माघी म्हणतात. हा थारू समाजाचा सर्वात महत्वाचा सण आहे. नेपाळमधील इतर समुदायही तीर्थक्षेत्रात स्नान करून दानधर्म करतात आणि तीळ, तूप, साखर आणि कंद खाऊन थाटामाटात उत्सव साजरा करतात. तेथील लोक लाखोंच्या संख्येने नद्यांच्या संगमावर स्नान करण्यासाठी जातात. रुरुधाम (देवघाट) आणि त्रिवेणी मेळा ही या दिवसासाठी तीर्थक्षेत्रांपैकी सर्वात प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्रे आहेत.
थायलंडमधील सॉन्गकर्न
दक्षिण-पूर्व आशियातील अनेक देशांतील लोकही मकर संक्रांत वेगवेगळ्या प्रकारे साजरी करतात. थायलंडमध्ये हा सण सोंगकर्ण या नावाने ओळखला जातो. इथली संस्कृती भारतीय संस्कृतीपेक्षा पूर्णपणे वेगळी असली तरी. थायलंडमध्ये, प्रत्येक राजाकडे स्वतःचा खास पतंग असतो, जो हिवाळ्याच्या हंगामात देशात शांतता आणि समृद्धीच्या आशेने भिक्षू आणि याजकांद्वारे उडवला जातो. थायलंडमधील लोकही पावसाळ्यात देवाला प्रार्थना करण्यासाठी पतंग उडवत असत.
म्यानमारमधील थिंगयान
मकर संक्रांतीचे वेगळे रूप म्यानमारमध्ये पाहायला मिळते. येथे या दिवशी थिंग्यान नावाचा सण साजरा केला जातो, जो बौद्धांशी संबंधित आहे. हा उत्सव ३-४ दिवस चालतो. नवीन वर्ष आल्याच्या आनंदातही हा सण उत्साहात साजरा केला जातो, असे मानले जाते.
श्रीलंकेतील उझावर थिरुनल
श्रीलंकेत मकर संक्रांती साजरी करण्याची पद्धत भारतीय संस्कृतीपेक्षा थोडी वेगळी आहे. येथे हा उत्सव ‘उझावर थिरानल’ या नावाने साजरा केला जातो. इथले लोक याला पोंगल असेही म्हणतात, कारण येथे तामिळनाडूचे लोक मोठ्या संख्येने राहतात.
कंबोडियातील मोहा संगक्रन
मकर संक्रांतीला कंबोडियामध्ये ‘मोहा संगक्रन’ म्हणून ओळखले जाते. इथेही भारतीय संस्कृतीची झलक पाहायला मिळते. असे मानले जाते की येथील लोक नवीन वर्षाचे आगमन साजरे करतात आणि वर्षभर आनंदी वातावरण ठेवतात, म्हणून मकर संक्रांत साजरी केली जाते.
हे ही वाचा:
Makar Sankranti 2023 , मकर संक्रांतीला लहान मुलांचं बोरन्हाण का करतात ?