International Democracy Day 2024: दरवर्षी १५ सप्टेंबरला आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिन सर्वत्र मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. हा दिवस भारतात खूप महत्त्वाचा मानला जातो, कारण तो लोकशाही मूल्ये आणि तत्त्वांप्रती देशाच्या बांधिलकीचे दर्शन देतो. भारत देश हा जगातील सर्वात मोठी लोकशाही असलेला देश म्हणून ओळखला जातो. अब्राहम लिंकन (Abraham Lincoln) यांनी म्हटल्याप्रमाणे ‘लोकांनी लोकांसाठी, लोकांकरवी’ चालविलेले राज्य म्हणजे लोकशाही होय. ज्यामध्ये राज्याची सत्ता लोकांवर किंवा राज्याच्या सामान्य लोकांच्या हातात असते. २६ जानेवारी १९५० भारताचा लोकशाहीचा प्रयत्न सुरू झाला. भारताने आपली लोकशाही अधिक बळकट करण्यासाठी आणि नागरिकांच्या हक्कांना चालना देण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले.
आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिनानिमित्त विविध कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिनानिमित्त UN आणि इतर नागरी समाज संघटना लोकशाहीच्या विविध पैलूंचा समावेश करणारे उपक्रम राबवतात आणि निवडलेल्या थीमवर आधारित चर्चेला प्रोत्साहन देतात.
लोकशाही ही सर्वोत्कृष्ट शासन प्रणाली आहे. जिथे राज्याची सत्ता लोकांवर किंवा राज्याच्या सामान्य नागरिकांवर निहित असते. लोकशाही ही एक सरकारी व्यवस्था आहे जिथे लोकांचे समुदायाच्या कामकाजावर नियंत्रण असते. एकतर मतदार किंवा निवडून आलेल्या प्रतिनिधींद्वारे हे नागरी स्वातंत्र्य, राजकीय अधिकार, गुणवत्ता आणि कायद्याचे तत्त्व यांना प्रोत्साहन देते. तसेच नागरिकांना त्यांच्या प्रांतातील प्रकरणांमध्ये भाग घेण्याची परवानगी देते. मुक्त आणि स्वतंत्र माध्यम लोकशाही राष्ट्रात सरकारी कामकाजावर बारकाईने लक्ष ठेवते आणि जबाबदारीची भावना वाढवते. ज्यामध्ये माहितीचा विनामूल्य प्रवेश, जबाबदार शासन, अहिंसक शक्ती बदल आणि अर्थव्यवस्था आणि समाजात न्याय्य धोरणे यासाठी अटी उपलब्ध आहेत.
